به گزارش مجله خبری نگار/خراسان-صادق غفوریان: ماهواره «چمران ۱» که به همت دانشمندان جوان ایرانی جان گرفته بود، صبح روز گذشته پس از استقرار در مدار ۵۵۰ کیلومتری زمین، نخستین سیگنالهای خود را با موفقیت ارسال کرد.
«چمران ۱» توسط گروه فضایی صنایع الکترونیک ایران (صاایران) و با همکاری و مشارکت پژوهشگاه هوافضا و شرکتهای خصوصی دانش بنیان طراحی و ساخته شده است. این ماهواره حدود ۶۰ کیلوگرم وزن دارد و مأموریت اصلی آن تحقیقاتی با تمرکز بر ارزیابی سیستمهای سختافزاری و نرمافزاری برای اثبات فناوری مانور مداری در ارتفاع و فاز است. ما در گزارش پیش رو ضمن نگاهی کلی به فعالیتهای فضایی ایران در سال ۱۴۰۳ در گفتگو با دکتر سیدمحمد نوید قریشی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فضایی ایران و عضو هیئت مدیره انجمن هوافضای ایران، بیشتر با ماهواره چمران ۱ آشنا شدیم.
پس از پرتاب ماهواره «چمران ۱»، حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی ایران گفت: ماهواره چمران ۱ که توسط ماهوارهبر قائم ۱۰۰ ساخت هوافضای سپاه به پرتاب رسید و در مدار ۵۵۰ کیلومتری قرار گرفت، یک ماهواره تحقیقاتی برای تست عملکرد زیرسیستمهای ماهواره، کنترل ماهواره در زمینه اصلاح مداری و تغییر مدار است. یکی از مهمترین اقداماتی که کشور برای منظومهسازی بهمنظور رسیدن به منظومههای ماهوارهای باید انجام دهد، بحث امکان مانور مداری با تغییر فاز ماهواره در مدار است و همچنین تغییر شیب مداری که هر دو از اقدامات مهمی است که برای این منظور استفاده میشود. سالاریه همچنین گفت: ماهواره چمران ۱، چون یک ماهواره تحقیقاتی است عمدتاً کاربری آن ویژه متخصصان خود صنعت فضایی ایران و ساخت ماهواره است. بخشهای مختلفی در کشور از جمله پژوهشگاه هوافضا، مجموعه هوافضای سپاه، مجموعه صاایران و بخش خصوصی در ساخت ماهواره فعال هستند و بسیاری از این مجموعهها در ساخت همین ماهواره چمران کمک کردند.
اما این که حوزه پیش روی صنعت هوافضای ایران چگونه و در چه وضعیتی است، پاسخ رئیس سازمان فضایی ایران قابل ستایش است: ماهوارههای کوثر و هدهد از بخش خصوصی در آبان ماه پرتاب میشوند. ماهواره طلوع ۳ و ظفر ۲ نیز در سال جاری به فضا پرتاب خواهند شد، همچنین چهار ماهواره تحقیقاتی آماده پرتاب نیز داریم، ما امسال بین ۵ تا ۷ پرتاب را پیشبینی کردیم که نخستین پرتاب آن امروز انجام شد و تا پایان سال حداقل ۴ تا ۶ پرتاب دیگر نیز داریم که بعضی از این پرتابها عملیاتی و بعضی نیز تحقیقاتی و آزمایشگاهی هستند.
ما برای آگاهی بیشتر از چند و، چون ماهواره ایرانی «چمران ۱» با دکتر سید محمد نوید قریشی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فضایی ایران و عضو هیئت مدیره انجمن هوافضای ایران همکلام شدیم و سوالاتمان را با وی در میان گذاشتیم. او تلاش کرد، با روایتی عمومی تر، از «چمران ۱» برایمان بگوید:
۱- ماهواره «چمران۱» با ماهوارهبر قائم در مدار ۵۵۰ کیلومتری زمین قرار گرفت. این دومین پرتاب موفق ماهوارهبر قائم است که بیانگر تثبیت فناوری این ماهوارهبر ایرانی است و زمینه را برای طراحی و استفاده از ماهوارهبرهای سنگینتر و با قابلیت بیشتر هموار میکند.
۲- ماهواره «چمران۱» ماهوارهای در کلاس وزنی میکرو با جرم ۶۰ کیلوگرم است که توسط یک همکاری مشترک میان گروه فضایی صنایع الکترونیک ایران (صاایران) و پژوهشگاه هوافضا و شرکتهای خصوصی دانشبنیان طراحی و ساخته شده است.
۳- مأموریت اصلی ماهواره «چمران۱» تست سیستمهای سختافزاری و نرمافزاری برای اثبات فناوری مانور مداری در ارتفاع و فاز است.
۴- ماهواره «چمران۱» مجهز به تراستر گاز سرد است که با استفاده از آن میتوان به صورت عملیاتی تست مانور انتقال مداری را انجام داد. انجام انتقال مداری یکی از فناوریهای کلیدی در مسیر پیشرفت طراحی ماهوارهها به شمار میرود و در ماهواره «چمران۱» این تکنولوژی مورد آزمون قرار میگیرد.
۵- سیستم کنترل وضعیت و موقعیت ماهواره «چمران۱» از نوع سیستم پایدارسازی چرخان است که قابلیت اطمینان بالایی را دارد.
۶- نخستین سیگنالهای سلامت این ماهواره در ایستگاههای زمینی دریافت شده است که بیانگر تزریق درست ماهواره در مدار توسط ماهوارهبر است.
۷- ایران با پرتاب موفق ماهواره «چمران۱» با ماهوارهبر قائم اثبات کرد به ثبات فناوری در پرتاب ماهوارههای کلاس میکرو رسیده است که این دستاورد بسیار ارزشمندی برای کشور به حساب میآید.